Dit artikel hoort bij: RIVM magazine 02

Gepromoveerd

Promotie Nora Hamdiui

Meer op maat informeren helpt migranten bij beslissing over deelname aan gezondheidsprogramma’s

Migranten doen relatief minder vaak mee aan preventieve gezondheidsprogramma's, zoals de bevolkingsonderzoeken naar kanker. Taalvaardigheid en gebrek aan kennis spelen daarbij een rol, blijkt uit promotieonderzoek van Nora Hamdiui. Ze concludeert dat meer op maat en met gevoel voor de cultuur informeren deze groep helpt bij de beslissing over deelname.

Cultuurgerichte educatie aan groepen mensen met een andere cultuur heeft een positief effect op hoe zij aankijken tegen ziektescreening.

Hamdiui promoveerde 9 mei 2022 aan de Radboud Universiteit Nijmegen op haar onderzoek onder Turks- en Marokkaans-Nederlandse migranten naar beslissingen over deelname aan gezondheidsprogramma’s. Ze gebruikte als voorbeelden de screening op hepatitis B en het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. RIVM en ZonMw organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie financierden dit onderzoek.

Gebrek aan kennis en vaardigheid

Naast een gebrek aan kennis van de Nederlandse taal zelf, hebben migranten ook vaker beperkte vaardigheden om informatie te verkrijgen, begrijpen, beoordelen en te gebruiken bij het nemen van beslissingen over gezondheid. Daarnaast is het in de Turkse en Marokkaanse gemeenschap vaak taboe om over ziekten te praten. Doordat er niet of nauwelijks over wordt gesproken, kan er geen informatie uitgewisseld worden. Zo ontstaat een gebrek aan kennis.

Andere informatie

Volgens Hamdiui is er bovenop de medisch inhoudelijke informatie die vaak wel wordt gegeven, behoefte aan informatie over emotionele, praktische, culturele en religieuze aspecten van een screening. Dit is nodig om migranten zoveel mogelijk te ondersteunen bij het maken van een geïnformeerde keuze over deelname. Deze informatie kan het beste via audio of video worden gegeven, bijvoorbeeld tijdens voorlichtingsbijeenkomsten in buurthuizen en moskeeën.

Sociale netwerken

Turks- en Marokkaans-Nederlandse migranten overleggen bij de beslissing om deel te nemen aan screening op ziekte met hun partner, goede vrienden, dochters en huisarts. Dit kan er op wijzen dat iemands sociale netwerk, in plaats van het individu, een belangrijke rol speelt bij het nemen van screeningsbeslissingen. Het is volgens Hamdiui goed daar rekening mee te houden bij het informeren over en uitnodigen voor screeningsprogramma’s.

Respondenten elkaar via-via laten werven, blijkt een succesvolle methode om deze migranten te werven voor deelname aan onderzoek en mogelijk ook voor het aanbieden van gezondheidsprogramms’s. 

Specifieke aandacht voor moeilijk bereikbare groepen

Het RIVM geeft specifiek aandacht aan het goed informeren van mensen met een migratie-achtergrond. Zo werkt het RIVM samen met Pharos bij de ontwikkeling van materialen voor migranten en doet het ook ander onderzoek naar de informatiebehoefte van moeilijk bereikbare doelgroepen. Alle folders voor de bevolkingsonderzoeken naar kanker zijn vertaald in het Engels, Turks en Arabisch. Mede gestimuleerd door dit promotieonderzoek biedt het RIVM specifiek voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker eenvoudige infographics en vertaalde video-animaties aan in Turks, Marokkaans-Arabisch, Berbers en Engels.
 

Proefschrift:

Decision-making for participation in screening among Turks and Moroccans in the Netherlands

Lees hieronder over de promotie van Michiel Kroes

Promotie Michiel Kroes

Kinkhoest: we zijn er nog steeds niet over uitgeleerd

Michiel Kroes promoveerde op 31 maart in Utrecht op onderzoek naar kinkhoest. Kinkhoest werd voor het eerst beschreven in de Middeleeuwen. Dit proefschrift laat zien dat zelfs na honderden jaren met deze ziekte te hebben geleefd we nog steeds nieuwe dingen kunnen leren en dat nieuwe varianten mensen ziek kunnen blijven maken.

Nieuwe varianten de mensheid kunnen blijven plagen

Door COVID-19 vergeten mensen misschien dat er veel andere infectieziekten zijn die ziekte en overlijden veroorzaken. Een van deze ziekten is kinkhoest, een oude infectieziekte die voor het eerst werd ontdekt in de Middeleeuwen.

Kinkhoest is een ernstige infectie van de menselijke luchtwegen, die extreme hoestbuien veroorzaakt. Vooral bij niet-gevaccineerde zuigelingen kan deze ziekte zeer ernstig zijn en in het ergste geval leiden tot de dood. Ondanks de komst van vaccins in de jaren vijftig, blijft kinkhoest rondgaan en ziekte veroorzaken.

In dit proefschrift onderzocht Kroes de vroege immuunreacties die worden geïnitieerd door menselijke immuuncellen bij contact met de kinkhoestbacterie.  Hij legde een ingewikkeld communicatienetwerk bloot tussen verschillende aangeboren immuuncellen. Zo ontdekte Kroes dat verschillende aangeboren celtypen pas reageren op de aanwezigheid van de bacteriën, nadat andere immuuncellen een immunologische respons hebben geïnitieerd. Dit laat het belang van cellulaire communicatie zien in de strijd tegen een binnendringende bacterie.

Verder toonde Kroes aan dat opkomende varianten van de kinkhoestbacterie aangeboren immuuncellen sterker activeren dan oudere varianten. Dit kan een sterkere immuunrespons tot gevolg hebben, die kan leiden tot extra schade aan menselijk weefsel.

Dit proefschrift laat zien dat, zelfs nadat deze ziekte honderden jaren om ons heen is, we nog steeds nieuwe dingen kunnen leren en dat nieuwe varianten de mensheid kunnen blijven plagen. Maar deze nieuwe kennis kan nieuwe manieren aantonen om deze ziekte te bestrijden.

Proefschrift:

Bordetella pertussis-infected innate immune cells drive the anti-pertussis response of human airway epithelium.