Tekst Teetske van Gorcum
Het RIVM heeft nieuwe templates opgesteld voor standaardrapportages voor metende partijen bij grootschalige stralingsongevallen. Het gaat om het ‘Nationaal Meetplan’ en het ‘Overzicht radiologische metingen’. Ze zijn in de jaarlijkse oefening van kerncentrale Borssele getest. Beide rapportages worden gedeeld met de metende partijen, zodat deze goed geïnformeerd zijn en de inzet van de meetteams gebaseerd is op een gezamenlijk beeld van de situatie.
Nationaal meetplan
De landelijke meetstrategie bij kernongevallen is opgesteld door de werkgroep Landelijk Afstemmingsoverleg Meten bij Stralingsongevallen (LAMS). Op basis van deze meetstrategie stelt de coördinator meten van het RIVM bij een grootschalig ongeval het nationaal meetplan op, in samenspraak met brandweer en Defensie.
De rapportage ‘Nationaal meetplan’ beschrijft welk meetteam op welke locatie welke metingen gaat verrichten. In eerste instantie is het plan gebaseerd op preparatieafstanden en berekeningen van de RIVM-modelleurs van het gebied waar de wolk (mogelijk) overtrekt. Als er meer bekend is over bijvoorbeeld de hoeveelheid vrijgekomen radioactieve stoffen of duur van de lozing of als de eerste meetresultaten ontvangen zijn, kunnen de modelleurs een nauwkeuriger berekening maken en wordt het meetplan zo nodig aangepast.
Overzicht radiologische metingen
De meetresultaten van de metende partijen worden bij het RIVM ontvangen door de coördinator meten. Deze worden opgenomen in de rapportage ‘Overzicht radiologische metingen’ voor metingen in lucht en op de bodem. De resultaten worden gebruikt om de radiologische situatie te visualiseren op een kaart (m.b.v. QGIS), die opgenomen wordt in de rapportage.
Het gammastralingsniveau in lucht kan bijvoorbeeld gevisualiseerd worden. De metingen van de meetwagens van RIVM, Defensie en brandweer worden daarbij gecombineerd met de metingen van het Nationaal Meetnet Radioactiviteit.
Metingen van specifieke radionucliden van bijvoorbeeld een oppervlaktebesmetting kunnen een aanvullend beeld geven. Deze metingen kunnen gedaan worden door o.a. de waakvlaminstituten en het radionuclidenlaboratorium van het RIVM.
Indien mogelijk wordt op basis van de metingen een schatting gegeven van de opgelopen dosis.
Uitwisseling via CalWeb
De templates van de standaardrapportages bestaan o.a. uit aanvinklijsten, keuzelijsten, kant-en-klare toelichtingen en voorbeeld kaarten. De RIVM-modelleurs en coördinator meten kunnen deze snel invullen en beschikbaar stellen via de calamiteitenwebsite CalWeb. Op dit platform leveren de betrokken partijen meetresultaten aan en wisselen alle betrokken instanties informatie uit.
De standaardrapportages zijn momenteel vooral gericht op de urgente fase van een kernongeval. Ze worden nog doorontwikkeld voor de vroege fase en ander scenario’s uit het Landelijk Crisisplan Straling.
