Tekst Karin Mahieu en Arjan de Jonge
Zover het oog reikt staan er tank- en zeecontainers op de Maasvlakte. Een eindeloze hoeveelheid, klaar voor verder transport over land, per trein of boot. Voor de douane de perfecte plek om verdachte containers op te sporen en te inspecteren. Het gaat dan om het toezicht op smokkel van drugs of illegale koopwaren. Maar ook op het transport van binnen de EU verboden stoffen als gewasbeschermingsmiddelen of koelgassen.
Hoezo koelgassen?
Hoezo, koelgassen? zou je denken. Die zitten toch standaard in elke koelkast of airco? Sinds 1 januari 1989 is er wereldwijd een uitfasering en verbod op ozonafbrekende stoffen en broeikasgassen. De meest bekende zijn de CFK’s, de chloorfluorkoolwaterstoffen. Het verbod van schadelijke broeikassengassen binnen de Europese Unie is sinds 1989 steeds verder uitgebreid. Nederland heeft daarvoor het programma 'Minder Broeikasgassen' opgezet. Dit is één van de tien meerjarige risico-gestuurde programma’s van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
Wat doet de ILT?
De handel in verboden broeikasgassen, wordt op meerdere manieren aangepakt. Er vindt ketenonderzoek plaats, waarbij internationale meldingen worden onderzocht door de douane, de EU, en door zowel private instanties als opsporings- en handhavingsdiensten binnen de overheid. Daarnaast stelt de Nederlandse douane zoekprofielen op, waarbij ze gericht zoeken naar mogelijk import van illegale broeikasgassen. Op basis van die zoekprofielen controleert de ILT containers in de Rotterdamse haven.
Maar wat doet de MOD toch telkens op de Maasvlakte?
De ILT en MOD werken al jarenlang goed samen. En de ILT kan de expertise van de MOD goed gebruiken. Daarom is er een samenwerkingsproject opgezet tussen de MOD en de ILT. In 2021 heeft de MOD tankcontainers of zeecontainers gevuld met cilinders, met koelgassen bemonsterd en geanalyseerd. Dit gebeurt meestal binnen 12-48 uur met behulp van GC-MS-analyse. En daarvoor zijn we meerdere keren naar de Maasvlakte afgereisd.
En de uitkomst?
Gaan er nog veel illegale koelmiddelen de wereld rond? Dat blijkt enorm mee te vallen. Van alle gecontroleerde tankcontainers bevatte niet één verboden gassen. Dit kan twee dingen betekenen: óf de illegale handel is niet meer aantrekkelijk óf de gebruikte zoekprofielen zijn niet voldoende effectief. Voor 2022 gaat de douane daarom de zoekprofielen verbeteren. Dus, the story continues. Ook in 2022 zal de MOD naar verwachting veelvuldig op de Maasvlakte te vinden zijn.
