Guus Velders is onderzoeker Klimaat en Gezondheid bij het RIVM en hoogleraar luchtkwaliteit en klimaatreacties aan de Universiteit Utrecht. Zijn bijdrage aan het stoppen van klimaatverandering is nu al groot door zijn wetenschappelijke onderbouwing bij het mondiale klimaatakkoord in Kigali, Rwanda in 2016.
Guus Velders ziet een grote rol voor het RIVM bij Klimaat en Gezondheid: “Klimaatverandering blijft de komende jaren nog een groot probleem én gezondheid is core business van het RIVM.”
Zwolle en veel andere gemeenten doen al veel rond klimaatadaptatie. Hoe kan het RIVM lokale overheden ondersteunen bij klimaatadaptatie?
“De maatregelen die werken of kunnen werken bij klimaatadaptatie hebben we bij elkaar gebracht op de website Klimaat en Gezondheid, bij het thema klimaatadaptatie (zie link onderaan het artikel, red.). Deze website werkt met een wetenschappelijke onderbouwing, met referenties. Bij de maatregelen hebben we onderscheid gemaakt tussen groene, blauwe, sociale en stedelijke adaptatie.
We wilden de informatie goed vindbaar en bruikbaar maken. Zodat iedereen zelf kan kijken wat past in een bepaalde situatie. Dit was ook een van de doelstellingen in de RIVM-visie 2020 over Klimaat en Gezondheid. Je wilt graag handelingsperspectieven bieden. Al zijn die vaak lastig in algemene zin te geven, want een lokale situatie is bijna altijd maatwerk.”
Waar ben je nu vooral mee bezig?
“We zijn nu de verzamelde kennis verder aan het uitdiepen in het RIVM-project ‘Gezonder klimaat’. We zoeken vooral naar indicatoren om gezondheidseffecten te monitoren, zoals ziekte en sterfte. Een duidelijke koppeling maken met klimaatverandering is lastig. Samen met internationale partners zijn we die gezondheidsindicatoren aan het ontwikkelen (zie ook artikel over internationale samenwerking, red.). Een groot deel van die indicatoren zal in verschillende landen overeenkomen, zeker in Noord-West Europa."
Aan welke kennis is dringend behoefte?
“Overal hoor je: er zijn veel gezondheidseffecten te verwachten bij klimaatverandering. Goed, maar is het een klein of een groot effect? Het verband is er, maar is het significant? Goede kwantitatieve informatie is van wezenlijk belang. Neem bijvoorbeeld de tijgermug. Daar zijn zorgen over, maar deskundigen zeggen: zelfs al zal die mug zich hier vestigen, dan verwachten we dat het risico op ziektes die de mug kan overbrengen klein is.
Er komt steeds meer kennis bij. Wat we bijvoorbeeld wel weten is het aantal doden als gevolg van hitte (een gevolg van klimaatverandering), daar zijn nu wel gegevens over.
We moeten dus niet in het anekdotische blijven hangen – ‘dit of dat kan gebeuren’ – maar duidelijk krijgen waar wel of geen bewijs voor is.”
Hoe zie je de rol van het RIVM bij Klimaat en Gezondheid?
“Klimaatverandering blijft de komende jaren nog een groot probleem én gezondheid is core business van het RIVM. Dus ik zie een grote rol voor het RIVM hierin.
Ik werk al jaren bij het RIVM aan milieu-onderwerpen, maar pas de laatste drie, vier jaar werk ik steeds meer direct samen met gezondheidscollega’s.
Voor mij persoonlijk is het belangrijkste doel om de kennis voor de maatschappelijke opgave rond Klimaat en Gezondheid boven tafel te krijgen. En die kennis dan wetenschappelijk uit te dragen. Zo kan het RIVM als wetenschappelijk instituut een grote rol spelen bij oplossingen voor Klimaat en Gezondheid.”
